مفهوم پردازی عدالت در نظام آموزشی ایران: مطالعه موردی کتاب های درسی پیش از دانشگاه

نویسندگان

  • قدسی بیات استادیار دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر با بررسی جایگاه عدالت به عنوان یکی از اصطلاحات مبنایی و چالش برانگیز سیاست و اخلاق و درعین حال مورد توجه فلاسفه، اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاست گذاران، همچنین با درنظر داشتن نقش حیاتی و تقریبا بی بدیل محتوای درسی نظام آموزشی مکاتب مختلف در شکل دهی به الگوهای ذهنی، باورها و ارزش های نسل جوان جامعه؛ شناخت چگونگی مفهوم پردازی عدالت در نظام آموزشی ایران را با استمداد از روش تحلیل کیفی متن هدف قرار داده است. جامعه آماری این مقاله شامل همه کتاب های درسی مقاطع تحصیلی قبل از دانشگاه است و جمله به عنوان واحد تحلیل مدنظر قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد متون درسی در قالب هشت مضمون فرا گیر ( دین مداری، تاریخ بنیان، تمایز و تفاوت، پیامد اندیشی، نسبت قدرت و عدالت، زیباشناختی و اخلاقی، چاره اندیشی و الگودهی) در کتاب های تاریخ، دین و زندگی و ادبیات فارسی مقطع ابتدایی و کتاب های اقتصاد و جامعه شناسی و تعلیمات اجتماعی مقاطع متوسطه دوم و تعلیمات اجتماعی، تعلیمات دینی، ادبیات فارسی و عربی دوره متوسطه اول به تبیین مقوله عدالت پرداخته اند. مضامین فرا گیر از حیث گستردگی حجم مطالب، مبتنی بر ابعاد دینی و تاریخی است ضمن آنکه ارتباط منطقی چندانی بین گفتمان های عدالت در مقطع های آموزشی متوسطه با قبل از آن مشاهده نمی شود. بنابراین نویسندگان مقاله حاضر نظر به اهمیت مفاهیمی چون عدالت که ریشه در مبانی ارزشی، مکتبی و قانونی ما دارند؛ بازنگری محتوای درسی را به منظور حفظ انسـجام و تمرکز محتوای درسی در تطابق با اهداف چشم انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی، برنامه های توسعه و سند تحول نظام آموزشی پیشنهاد می کنند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین مفهوم برنامه درسی سایه در نظام آموزشی ایران

آموزش‌های زیست محیطی در دوره‌های تحصیلی مختلف می‌تواند نقش موثری در بسیج افکار عمومی جهت حفاظت از محیط زیست داشته باشد. با توجه به نقش کتاب‌های درسی علوم دورة متوسطه در این زمینه، هدف از این پژوهش بررسی محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی از لحاظ توجه به آموزش‌های زیست محیطی است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کمی انجام شد. جامعه و نمونه آماری شامل تمام کتاب‌های علوم تجربی دورة اول متوسطه در سال تحص...

متن کامل

پدیدارشناسی ادراک دانشجویان از عناصر آموزشی در دانشگاه: مطالعه موردی مفهوم «صلاحیت»های آموزشی مدرسان

هدف این پژوهش مطالعه پدیدارشناسانه ادارک دانشجویان از مفهوم «صلاحیت­های آموزشی» مدرسان، به عنوان یکی از مهمترین این عناصر، و همچنین بررسی وضعیت این صلاحیت­ها در بین اساتید دانشگاه بود. رویکرد پژوهش، آمیخته- اکتشافی و از لحاظ هدف، کاربردی بود. در بخش کیفی؛ از روش پدیدارشناسی توصیفی و جهت جمع­آوری داده­ها از ابزار مصاحبه نیمه­ساختارمند استفاده شد. مشارکت‌کنندگان در این بخش 20 نفر از دانشجویان مقا...

متن کامل

ارزشیابی عدالت جنسیتی در نظام آموزشی ایران

هدف تحقیق حاضر ارزشیابی تحقق عدالت جنسیتی در نظام آموزشی ایران به عنوان یکی از مهم-ترین اهداف ملی و بین‌المللی است، تحقیق از نوع ارزشیابی است و روش تحقیق تحلیل ثانویه داده‌های سرشماری سال 1390 است. نتایج حاکی از آن است که در مجموع در گروه‌های سنی تا 34 سال در نقاط شهری در گروه‌های سنی تا 39 سال و در نقاط روستایی در گروه‌های سنی تا 24 سال، عدالت جنسیتی در آموزش وجود دارد و بیشترین بی‌عدالتی‌های ...

متن کامل

آسیب شناسی تاثیر تحولات سیاسی بر محتوای کتاب های درسی تاریخ معاصر ایران (1358 - 1388)؛ با رویکردی تطبیقی به کتاب های درسی ایران پیش از انقلاب

انقلاب‌ها، جنبش‌های اجتماعی، جنگ، نحوه‌ی تراکم یا توزیع قدرت در دست احزاب و جریان‌های سیاسی از مصادیق بارز تغییرات سیاسی به شمار می‌آیند که به دگرگونی مبانی ارزشی و نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور می‌انجامند. بیشترین بازتاب این دگرگونی‌ در نظام آموزشی کشور انعکاس می‌یابد؛ زیرا حاکمیت، برای تبیین مبانی ارزشی و ایدئولوژیکی خود، می‌کوشد آن را از طریق مواد آموزشی به ویژه کتاب‌های درسی به کودک...

متن کامل

برنامه درسی و نظام آموزشی مقطع دکتری پرستاری در ایران و دانشگاه تورنتو کانادا: یک مطالعه تطبیقی

Introduction: Today, the main concern of health education system is neglecting the quality of materials and the efficiency of students. Matching, comparing and analyzing different dimensions of programs with those of other countries would be helpful in solving this problem. This study was conducted with the aim of comparing the Ph.D. Nursing Program in Iran and Toronto. Methods: This descripti...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 100

صفحات  46- 7

تاریخ انتشار 2020-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023